Voor het vertellen van een goed verhaal is eerst en vooral een luisteraar nodig.
Verhalend werken is een thema waaraan binnen Relief veel aandacht besteed wordt en waarvoor prachtige workshops en materialen zijn ontwikkeld. Wie een cliënt of patiënt echt wil leren kennen zou moeten luisteren naar diens levensverhaal.
Het werken met de levensverhalen van de zorgvrager in de reguliere zorg in het algemeen en in de palliatieve fase in het bijzonder vraagt van de zorgmedewerker inzicht hoe en waar je dit in kunt zetten. Wanneer het levensverhaal min of meer plichtmatig wordt toegevoegd aan het zorgdossier, omdat dit in de instructies staat, mist het haar doel.
Het verhalen delen is natuurlijk al eeuwen oud. De bijbel staat vol met verhalen en de lessen die Jezus ons leert, bestaan voor een groot deel uit verhalen. Er zijn mensen die van nature prachtig kunnen vertellen, een schitterend talent is dat. Ademloos kunnen wij luisteren naar deze verhalen. Er zijn ook mensen, best een grote groep, die denken van zichzelf dat zij niet zo goed zijn in het vertellen, laat staan wanneer het gaat om het levensverhaal. Het levensverhaal van een gemiddeld 84-jarige is ook nogal wat.
Daarom zou ik ook aandacht willen geven aan het belang van het kleine verhaal. Mijn moeder is vorig jaar op 97-jarige leeftijd overleden. Haar wereld was de laatste jaren steeds een beetje kleiner geworden. Als ik op bezoek kwam vroeg zij belangstellend naar mijn verhaal, de kinderen, het werk. Ik vertelde mijn verhaal en wanneer ik klaar was stelde zij dezelfde vraag opnieuw. Mijn verhaal kwam niet duidelijk binnen. Daarom vroeg ik naar haar verhaal. En vaak vertelde zij het verhaal van toen zij 10 jaar was en een kano had gekregen van haar vader en daarmee kon gaan kanoën. Je kon prachtig zien hoe gelukkig zij werd bij het vertellen van dat verhaal, keer op keer. Keer op keer voor haar een moment dat vermoedelijk veel geluk in zich. Een op zichzelf, klein verhaal met inhoudelijk weinig betekenis, maar voor haar van grote betekenis vanwege de onderliggende laag. Dat is ook de kracht van een goed verhaal, het ontdekken van de onderliggende laag. De verteller trekt zelf in het verhaal. Voor een goed verhaal hebben wij natuurlijk eerst en vooral een goede luisteraar nodig. Uit persoonlijke ervaring kan ik delen, dat er weinig mooier is dan een verhaal vertellen aan een goede luisteraar. Zo ontstaat er een interessante paradox en dat is dat een goed verhaal begint bij een goede luisteraar. En die wens ik u allen toe.
Bert Buirma is bestuurder van Zorgcentrum Roomburgh en bestuurslid van Relief