De factor mens speelt altijd en overal
Hoe de toezichthouder reliëf kan aanbrengen in zijn manier van kijken.
Reliëf sprak met René Ravenhorst ter voorbereiding op zijn training “Van raad van toezicht naar raad van uitzicht” op 23 januari 2026 aanstaande.
Organisatiepsycholoog
René kennen we bij Reliëf inmiddels van een aantal trainingen en publicaties. Hij stelt zichzelf nog even voor aan de lezer: “Ik ben organisatiepsychloog en meer dan 20 jaar zelfstandig ondernemer met mijn eigen bedrijf Paideusis. Ook ben ik meer dan 35 jaar betrokken bij de baptistengemeente in Ede. Een belangrijk credo in mijn leven is dat het beter is te geven dan te nemen. In mijn werk trek ik even op met mensen en hoop ik iets toe te voegen aan de wijsheid die in een systeem of organisatie al volop aanwezig is”.
Falen
Een belangrijke vraag tijdens de studiedag met Gert-Jan Segers (10 oktober 2025) was: naar wie kun jij toe als je gefaald hebt? Het delen van verdriet of schaamte kan met een partner, vriend of vriendin. Maar professioneel is vaak een andere hand nodig om bij de kwetsbaarheid te komen. René vindt het een voorrecht om die hand te zijn. In een faalmoment komen veel psychologische processen naar boven; deze ontrafelen en in het licht zetten om van te leren, dat is een vak.
Goed toezicht
Toezichthouders moeten het vaak met weinig en met gefragmenteerde informatie doen. Kennis van de wereld van zorg ligt in de boardroom op een hoog abstractieniveau. Tegelijkertijd speelt altijd de interne dynamiek van de toezichthouder zelf: hoe ga ik met complexiteit om en wat zijn de belangen? Bepaalde principes zijn hetzelfde: overal heb je met de factor mens te maken.
Wat opvalt bij toezicht in de zorg
Vaak zien we toezichthouders instappen vanuit een bestuurlijke rol. Maar hoe hou je scherp toezicht als je een hele werkplaats vol met bestuurders hebt en je het al snel met elkaar eens bent? Dat is een belangrijk thema. Het is zegenrijk als je goed samenwerkt, maar soms ingewikkelder om dan scherp te blijven de op inhoud en onderliggende waarden. Reliëf aanbrengen in je manier van kijken is steeds de uitdaging.
En dan ga je een training geven bij Reliëf en dan noem je die “van raad van toezicht naar raad van uitzicht”. Waarom die titel?
René: “Anderhalf jaar geleden was ik bij het Jaarcongres van Reliëf waar deze term uit een groep van toezichthouders kwam. Er zit iets christelijks in: het uitzien naar. We hebben samen gekeken hoe we hier een training voor zouden kunnen maken, om vanuit waarden te kijken naar wat er echt belangrijk is”.
Heb je nog een laatste tip of advies voor toezichthouders in de zorg?
Wees als toezichthouder ten alle tijden veeleisend naar je bestuurder. Met andere woorden: neem een proactieve houding aan, waarin je verantwoording vraagt aan je bestuurder en dit serieus neemt. Ga de vanzelfsprekendheid voorbij.
